Ένας σημαντικός συντελεστής προσδιορισμού της ποιότητας της εργασίας είναι η ύπαρξη ρυθμίσεων και πρακτικών για την διευκόλυνση της εναρμόνισης της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής. Τέτοιες ρυθμίσεις πρέπει να αναγνωρίζουν ότι η συμμετοχή στη φροντίδα της οικογένειας είναι ισότιμη ευθύνη ανδρών και γυναικών και να  εξυπηρετούν στον ίδιο βαθμό άνδρες και γυναίκες. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η ισόρροπη συμμετοχή των γυναικών και των ανδρών τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στην οικογενειακή ζωή είναι απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη της κοινωνίας και ότι η μητρότητα, η πατρότητα και τα δικαιώματα των παιδιών αποτελούν κατ' εξοχήν κοινωνικές αξίες που προστατεύονται από την κοινωνία, τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο ρόλος του πατέρα στη εναρμόνιση της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής είναι ένα βασικό ζήτημα για την επίτευξη της πλήρους και ουσιαστικής ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στον επαγγελματικό τομέα. Το ζήτημα αυτό πρέπει να προβληματίζει όχι μόνο την Πολιτεία, αλλά και τις επιχειρήσεις, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, τα ΜΜΕ, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων, και όλους τους δημόσιους λειτουργούς.

Στη σημερινή κοινωνία ακόμη, λόγω βαθιά ριζωμένων προκαταλήψεων και στερεοτύπων, οι γυναίκες είναι κυρίως επιφορτισμένες και υπεύθυνες για την φροντίδα της οικογένειας (παιδιών, ηλικιωμένων και ασθενών) που είναι μη αμειβόμενη. Αντίθετα, οι άνδρες είναι υπεύθυνοι για την οικονομική ενίσχυσή της που είναι συνυφασμένη με την αμειβόμενη εργασία. Πρόσφατες έρευνες κατέδειξαν, επίσης, ότι το κόστος των υπηρεσιών φύλαξης παιδιών και άλλων εξαρτώμενων μελών, αλλά και το χάσμα αμοιβών που επιτείνεται όταν η εργαζόμενη έχει οικογενειακές υποχρεώσεις, είναι οι κύριοι παράγοντες που εξαναγκάζουν τις γυναίκες να εγκαταλείπουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα ή να διακόπτουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Οι ρόλοι αυτοί πρέπει να εξισορροπηθούν και να αντικατασταθούν. Γι αυτό απαιτείται η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και της πολιτείας που σχεδιάζει και παρακολουθεί την εφαρμογή των πολιτικών για τον συνδυασμό οικογενειακής  και επαγγελματικής ζωής, προκειμένου να αλλάξουν οι δομές και συμπεριφορές και να αναπτυχθούν νέα μοντέλα συνεργασίας μεταξύ ανδρών και γυναικών.

 

Πολιτικές και δράσεις της Γενικής Γραμματείας Ισότητας

Στο πλαίσιο των Εθνικών Προτεραιοτήτων Πολιτικής και Δράσεων για την Ισότητα των Φύλων (2004-2008), που υιοθετήθηκαν από την Κυβερνητική Επιτροπή, και καθόσον αφορά σε ζητήματα εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, η ΓΓΙ  προέβη στις ακόλουθες δράσεις:                

Στο σχέδιο του νέου Υπαλληλικού Κώδικα, του οποίου η επεξεργασία έχει ολοκληρωθεί από την αρμόδια Επιτροπή, στην οποία συμμετείχε και η ΑΔΕΔΥ, λαμβάνεται σειρά μέτρων για τη στήριξη της γυναίκας στην προσπάθειά της να συνδυάσει την οικογένεια με την επαγγελματική δραστηριότητα. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τις άγαμες καθώς και για τις πολύτεκνες μητέρες. Αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα, νέα σε σχέση με το ήδη ισχύον δίκαιο, μέτρα:

  • Χορήγηση γονικής άδειας και στον πατέρα. Ειδικότερα, αναγνωρίζεται δικαίωμα χορήγησης της διευκόλυνσης του μειωμένου ωραρίου ή της άδειας ανατροφής τέκνου των εννέα μηνών και στον πατέρα υπάλληλο, εφόσον δεν κάνει χρήση η μητέρα υπάλληλος. Το ίδιο δικαίωμα αναγνωρίζεται και στο μοναδικό γονέα των μονογονεϊκών οικογενειών.
  • Στην περίπτωση γέννησης τρίτου τέκνου και άνω προβλέπεται να χορηγείται στους υπαλλήλους άδεια ανατροφής τριών μηνών με πλήρεις αποδοχές. Η άδεια αυτή αποτελεί μέρος της συνολικής άδειας άνευ αποδοχών που μπορεί να χορηγείται για την ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και έξι ετών.
  • Αμείβονται οι τρεις πρώτοι μήνες της γονικής άδειας ανατροφής παιδιών στους πολύτεκνους γονείς (μετά το τρίτο παιδί). Για κάθε παιδί πέραν του τρίτου, η μετά τον τοκετό άδεια προσαυξάνεται κατά δύο ακόμη μήνες.
  • Προβλέπεται η περαιτέρω παράταση της διευκόλυνσης του μειωμένου ωραρίου εργασίας για δύο ακόμη έτη στην περίπτωση γέννησης τέταρτου τέκνου.
  • Παρέχονται διευκολύνσεις στη μητέρα που υιοθετεί τέκνο, προκειμένου να καταστεί ομαλή η μετάβαση στη νέα οικογενειακή της ζωή.

Κατά την υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων που είναι τελικός δικαιούχος όπως στο έργο: «Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις υπέρ των γυναικών» του Ε.Π. «Απασχόληση και Επαγγελματική Κατάρτιση», η ΓΓΙ στηρίζει έμπρακτα μέσα από δράσεις τον συνδυασμό επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Για παράδειγμα στο πλαίσιο αυτού του έργου οι γυναίκες μπορούν για τη διευκόλυνσή τους να δημιουργήσουν επιχείρηση στο χώρο κατοικίας τους, εάν είναι μητέρες παιδιού προσχολικής ηλικίας ή φροντίζουν συγγενικά άτομα με σημαντικό βαθμό αναπηρίας.  

Επίσης στο έργο «Θετικές Δράσεις για την Ισότητα  των Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών στις ΜΜΕ και στις Μεγάλες Επιχειρήσεις» του ίδιου Ε.Π., που στόχο έχει την ανάπτυξη και καθιέρωση ίσων ευκαιριών εξέλιξης μεταξύ ανδρών και γυναικών, στον εργασιακό χώρο, μεγάλη έμφαση δίδεται στη διευκόλυνση των γυναικών να συνδυάζουν με επιτυχία τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις με τις οικογενειακές. Στην κατεύθυνση χρηματοδοτούνται  ενέργειες όπως η ενίσχυση του κόστους λειτουργίας  δομών μέσα στην επιχείρηση για φύλαξη ή/και δημιουργική απασχόληση των παιδιών των εργαζομένων, η τηλεργασία και η προσαρμογή των μοντέλων διοίκησης στα πρότυπα επιχειρήσεων κοινωνικής ευθύνης. Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα από την πιλοτική  εφαρμογή αναμένεται να  προκαλέσουν τις  αλλαγές  που απαιτούνται στο εσωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων ώστε τόσο οι εργαζόμενες να μην εμποδίζονται στις επαγγελματικές τους επιλογές και να διαχειρίζονται καλύτερα τον εργάσιμο χρόνο τους  όσο και οι επιχειρηματίες να εκτιμήσουν  το όφελος από την αύξηση της παραγωγικότητας, τον περιορισμό φαινομένων απουσίας ή διακοπής της εργασίας καθώς και αδυναμία ανάληψης νέων υποχρεώσεων.   

Η  ΓΓΙ θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική για την προώθηση του θέματος του συνδυασμού εργασίας και οικογένειας τη συμβολή των  επιχειρήσεων  τόσο μέσα από τον παραγωγικό τους ρόλο όσο και μέσα από την κοινωνική τους ευθύνη. Για το λόγο διεξήγαγε και για το ζήτημα αυτό πολύμηνο διάλογο, αποτέλεσμα του οποίου ήταν η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη καθώς και Πρωτοκόλλου Συνεργασίας με τις εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ και ΕΒΕΑ) με στόχο την ενεργοποίηση και την συμβολή τους.